Minder vliegen, vaker plantaardig eten, de verwarming een graadje lager. Steeds meer mensen dragen hun steentje bij aan de strijd tegen klimaatverandering. Maar op weg naar duurzamer leven zijn huisdieren vaak een blinde vlek. Terwijl hun ecologische pootafdruk volgens onderzoekers aanzienlijk is: onze gezelschapsdieren zorgen voor ongeveer 1 procent van de klimaatimpact van Nederlandse huishoudens. Opgeteld hebben we met z’n allen ongeveer dertig miljoen honden, katten, knaagdieren, vissen en vogels. En al die dieren eten, poepen, plassen en veroorzaken afval.

Voeding heeft veruit de grootste milieu-impact. Zeker bij carnivoren. Een wetenschapper ontdekte dat Amerikaanse honden en katten evenveel vlees eten als alle Fransen samen. Hoogleraar duurzame ontwikkeling Pim Martens berekende de ecologische pootafdruk van Nederlandse honden. Die schommelt – afhankelijk van hun omvang – tussen 0,9 en 3,66 hectare per jaar. Bij deze berekening telt alleen voedsel mee. Ter vergelijking: de totale voetafdruk (wonen, voeding, lifestyle, vervoer en vakantie) van een gemiddelde Nederlander is 6,3 hectare.

Een flinke hond levert dus een aanzienlijke bijdrage aan de totale voetafdruk van een huishouden. De pootafdruk van een kat ligt een stuk lager: tussen 0,4 en de 0,67 hectare. Daar staat tegenover dat de katten die buiten lopen door het jagen op vogels en andere wilde dieren de biodiversiteit kunnen schaden.

Vleesetende huisdieren hebben dus een flinke ecologische impact. De vraag is: kunnen we hun dieet veranderen? Voor honden liggen er kansen, omdat plantaardig voedsel in hun voedingsbehoefte kan voorzien. Vegetarisch en veganistisch hondenvoer bestaan al tientallen jaren en er zijn steeds meer fabrikanten die kant-en-klare brokjes en natvoer aanbieden. De vraag is vaak: is dat gezond voor honden? Vegan activist en hondeneigenaar Lisette Kreischer schreef hierover het boek Dog.Eat.Plant. In deze gids beschrijft ze hoe je je viervoeter op een veilige manier naar een plantaardig dieet laat overstappen.

Het is overigens de vraag hoeveel milieuwinst plantaardige diervoeding oplevert. Hondenvoer bevat vaak producten uit de vleesindustrie die mensen niet eten. Die producten gebruiken kan duurzamer zijn dan plantaardige ingrediënten speciaal verbouwen voor huisdieren. Een ander, meer ethisch argument voor een plantaardig dieet is dierenleed. Wil je dat dieren worden gedood om jouw huisdier eten te geven?

Katten zijn overigens een ander verhaal dan honden. Zij kunnen belangrijke voedingsstoffen alleen uit dierlijke eiwitten halen. Je kunt wel kijken naar wat voor soort vlees je je kat geeft. Zo is de klimaatimpact van het eten van rundvlees een stuk groter dan die van kip of vis. Wie zijn huisdier op een duurzamer dieet wil zetten, kan overigens op een veel makkelijkere manier winst behalen. Ongeveer 35 procent van de Nederlandse honden en katten heeft overgewicht. Geef je huisdier niet te veel te eten. Dat is beter voor hun gezondheid en voor het milieu.