De stand van het land

Met bosdieren gaat het de laatste twintig jaar iets beter. Door aanleg van nieuwe bossen gingen veel soorten bosvogels, sommige roofvogels en boombewonende vleermuizen in eerste instantie vooruit. De laatste jaren is weer veel bos gekapt, maar de overgebleven bossen worden wel steeds ouder en krijgen meer variatie en structuur. Veel soorten profiteren daarvan, zoals de appelvink. En ook vogels die in boomholten broeden, zoals de boomklever en de grote bonte specht, doen het vrij goed. Voor veel bodemdieren en paddenstoelen is het gunstig dat dood hout tegenwoordig mag blijven liggen.

Linksboven: Grootoorvleermuis © Paul van Hoof
Linksonder: Appelvink © Harvey van Diek
Rechts: Bunzing © Jelger Herder

Nederland bestaat voor het grootste deel uit weilanden en akkers. Door steeds intensievere landbouw zijn deze landschappen eentoniger geworden. Houtwallen, heggen en bloemen zijn verdwenen en vlinders en boerenlandvogels hebben het moeilijk. De hamster was zelfs bijna verdwenen. Limburgse boeren helpen hem nu door meer voedsel over te laten en schuilplaatsen te creëren op kleinere graanvelden. Ook akkervogels en kleine marterachtigen, zoals de bunzing, profiteren daarvan.

Linksboven: Gentiaanblauwtje © Chris van Swaay
Linksonder: Hamster © Gerard Müskens
Rechts: © Bas Meelker

In de vorige eeuw is veel heide verdwenen. Daardoor zijn vogels die er broeden en typische soorten als de heidehommel en de gladde slang in aantallen achteruit gegaan. Met de heidegebieden die we nu nog hebben, gaat het slecht. De grootste boosdoener is de grote hoeveelheid stikstof die vanuit landbouw, verkeer en industrie op de heide terechtkomt. Hierdoor groeit het landschap dicht met snel groeiende planten zoals grassen, waardoor veel dieren te weinig voedsel of open plekken hebben. Door de stikstofuitstoot te verminderen en herstelmaatregelen als natuurlijke begrazing, krijgen de heide en diersoorten zoals de korhoen, het gentiaanblauwtje en de levendbarende hagedis weer een kans.