Andre Dib / WWF-Brazil

Erop of eronder In beeld

De Rode Lijst van IUCN bevat tienduizenden diersoorten die worden bedreigd met uitsterven. De kans dat een aantal soorten eronderdoor gaat is groot, maar er zijn ook soorten die er weer bovenop zijn gekomen.

Samenstelling: Ellen de Wolf

Berggorilla Kim Griffin

Berggorilla ⬆︎

Dertig jaar geleden waren er nog maar 620 berggorilla’s, maar hun aantal groeide naar 1100 nu. Dat is het resultaat van goede gebiedsbescherming, samenwerking met de lokale bevolking en ecotoerisme. Met de ontwikkeling van ‘gorilla-toerisme’ kunnen omwonenden een inkomen verdienen, waardoor samenleven met de charismatische mensapen aantrekkelijk wordt.

Tapanuli orang-oetan Maxime Aliaga / WWF

Tapanuli orang-oetan ⬇

Vanaf het moment dat hij in 2017 ontdekt werd als een andere soort dan de Sumatraanse orang-oetan, staat de tapanuli orang-oetan te boek als ernstig bedreigd. Er zijn er minder dan 800 en ze hebben zwaar te lijden van ontbossing voor de aanleg van landbouwgrond, en van de bouwwerkzaamheden voor een grote dam die zijn leefgebied zal vernietigen.

Indische neushoorns

Indische neushoorn ⬆

Begin 20e eeuw waren er minder dan 200, nu leven er weer 3500 Indische neushoorns. Dat is te danken aan goed beleid in India en Nepal. De overheden zorgden voor voldoende personeel in natuurparken en introduceerden succesvolle anti-stroperijprogramma’s. Ook verhuisden ze neushoorns uit gebieden met relatief veel exemplaren naar dunbevolkte habitats, waardoor de dieren zich beter voortplantten.

Helmneushoornvogel naturepl.com / Tim Laman / WWF

Helmneushoornvogel ⬇

Deze grote vogel met een enorm aangroeisel op zijn snavel leeft in de laaglandbossen van Sumatra en Kalimantan. De ‘hoorn’ is een massief bot dat lijkt op ivoor. Daardoor is de helmneushoornvogel een gewilde prooi voor criminelen, die het voor veel geld op de zwarte markt verkopen. De hoorn wordt gebruikt voor beeldjes of verwerkt in medicijnen. De georganiseerde misdaad stroopt alle leefgebieden van de helmneushoornvogel systematisch af, waardoor de soort een zeer groot risico loopt van de aardbodem te verdwijnen.

Bonte klompvoetkikker Carlos Drews / WWF

Bonte klompvoetkikker ⬇

De bonte klompvoetkikker is in het wild waarschijnlijk uitgestorven. Verzamelaars en een zeer besmettelijke schimmelziekte die amfibieën wereldwijd bedreigt, hebben hem over de rand geholpen. Daar kon zijn eigen gifhuid niets tegen doen. De hoop is gevestigd op fokprogramma’s in Panama en de VS die als doel hebben om deze kikker ooit weer in het wild te introduceren.

Antillenleguaan

Antillenleguaan ⬇

De invasie van de groene leguaan op een aantal Caribische eilanden is een ernstige bedreiging voor de antillenleguaan. De groene leguaan neemt zijn plek en voedsel in, legt drie keer zo veel eieren en door paring tussen beide soorten ontstaat er ‘bastaarding’. Binnen Caribisch Nederland leeft alleen op St. Eustatius nog een groep genetisch zuivere antillenleguanen van naar schatting 500 à 600 dieren.

Yacarekaaiman Andre Dib / WWF-Brazil

Yacarekaaiman ⬆

Veertig jaar geleden leek de Zuid-Amerikaanse yacarekaaiman zijn langste tijd te hebben gehad. Miljoenen dieren werden afgeslacht voor krokodillenleer. Voor gewapende bendes die de kaaimannen in de lagunes van de Pantanal onder vuur namen, was het prijsschieten. Ze vilden de dieren ter plekke en lieten de resten aan de gieren.

Het tij werd gekeerd toen Brazilië stroperij hard aanpakte en er in 1992 een internationaal verbod kwam op de handel in het leer van wilde krokodillen. De reptielen kregen ook hulp van boven: een reeks van intense regenseizoenen vergrootte het broedsucces. Vandaag de dag zijn er ruim tien miljoen yacarekaaimannen in de Pantanal. Elders in Zuid-Amerika moet de soort nog wel een inhaalslag maken.

Cozumelwasbeer

Cozumelwasbeer ⬇

Deze ernstig bedreigde wasbeer komt uitsluitend voor op het Mexicaanse vakantie-eiland Cozumel. Naar schatting zijn er minder dan 200 exemplaren. Dat is vooral het gevolg van massatoerisme, maar ook de toenemende hevigheid van orkanen door klimaatverandering en op het eiland geïntroduceerde slangen en zwerfhonden doen de cozumelwasbeer geen goed.

Reuzenpanda

Reuzenpanda ⬆

Hét symbool van bedreigde diersoorten sinds 1961, toen WWF werd opgericht. In 1980 struinden er zo’n 1100 reuzenpanda’s rond in de bamboebossen van Zuidwest-China. Nu leven er bijna 1900 in het wild en nog eens bijna 400 in fokprogramma’s.

Het leefgebied van de panda kreeg betere bescherming en de snippers bos werden met elkaar verbonden door ecoducten en nieuwe bossen. Daarnaast kreeg de reuzenpanda in 1988 wettelijke bescherming met hoge straffen op stroperij.