Groene bril: Sluipverbruik

Tekst: Jaap Backx

Wat is het probleem?

Sommige apparaten in huis verbruiken energie zonder dat je ze gebruikt. Bijvoorbeeld omdat ze op stand-by staan of omdat de stekker in het stopcontact zit. Zo vragen ze ongemerkt de hele dag door elektriciteit. Dit heet sluipverbruik of sluipstroom. Het gaat om allerlei soorten elektronica: van koffiezetapparaten, computers en televisies tot modems en opladers van telefoons of tandenborstels. Maar ook het digitale klokje in de oven slurpt 24 uur per dag stroom.

Hoe erg is het?

Kleine beetjes tellen op. Het gemiddelde sluipverbruik ligt volgens Milieu Centraal op zo’n 450 kilowattuur per jaar. Dat komt neer op 16 procent van het totale stroomverbruik van een doorsnee Nederlands huishouden. Omgerekend gaat dat jaarlijks om zo’n 100 euro. Door elektriciteit te besparen, stoot je bovendien minder CO2 uit en dat is goed voor het milieu. Ook voor bedrijven beslaat sluipverbruik vaak een fors aandeel van de energierekening. Een belangrijke oorzaak zijn computers, printers, kopieerapparaten en andere machines die dag en nacht blijven aanstaan.

Wat doen we eraan?

In dit geval begint een beter milieu echt bij jezelf. Met een beetje speurwerk is sluipverbruik eenvoudig te voorkomen. Als je weet welke apparaten sluipverbruikers zijn, dan kun je meteen besparen. Bijvoorbeeld door stekkers uit het stopcontact te halen en de stand-bystand te vermijden. 

Controleer vooral oudere apparaten. De Europese Unie heeft in 2008 voorschriften gemaakt over hoeveel energie een apparaat mag verbruiken in de stand-by- of uitstand. Als gevolg daarvan hebben nieuwe apparaten vrijwel geen sluipverbruik. Die wet levert een jaarlijkse energiebesparing op die vergelijkbaar is met het elektriciteitsverbruik van ruim tien miljoen Europese huishoudens. Voor mensen die een stapje verder willen gaan in besparen, is een energieverbruiksmanager een optie. Die laat precies zien met welk apparaat of in welke kamer stroomverbruik wordt veroorzaakt. 

Ook voor bedrijven en andere organisaties is sluipverbruik een aandachtspunt. Om tempo te maken met het halen van de klimaatdoelstellingen, gelden voor bedrijfspanden sinds 2019 regels. Elk jaar moeten organisaties aangeven welke besparende maatregelen zij hebben genomen. Voorkomen van sluipverbruik levert daarbij snelle energiewinst op en het is ook nog eens financieel aantrekkelijk. Voor bedrijven kan het interessant zijn om een energiecoach in te schakelen die alle verbeterpunten in kaart brengt.

5 tips om sluipverbruik te verminderen

  • 1

    Haal stekkers uit het stopcontact 

    De makkelijkste manier om sluipverbruik te verminderen, is stekkers uit het stopcontact te trekken van de apparaten die je niet gebruikt. Heb je meerdere apparaten bij elkaar staan (bijvoorbeeld een computer met printer of een hifi-installatie)? Steek dan alle stekkers in een stekkerblok met een aan-uitschakelaar. Dan zet je ze allemaal
    in één keer uit.

  • 2

    Gebruik geen stand-by

    In de stand-bystand blijft een apparaat stroom vragen. Heeft het apparaat een uitknop? Gebruik die dan. Die paar seconden extra opstarttijd worden gecompenseerd door het voordeel op je energierekening.

  • 3

    Koop slimme stekkers

    Vind je het omslachtig om elke avond alles uit het stopcontact te trekken? Dan zijn slimme stekkers een goed wapen tegen sluipverbruik. Ze zijn gelinkt aan een app op je smartphone waarmee je toestellen volledig kunt uitschakelen. Met een tik op je smartphone is het geregeld, indien nodig ook op afstand.

  • 4

    Laat je opladers niet in het stopcontact

    Een oplader waarop niets is aangesloten, verbruikt nog steeds stroom. Hoewel dit niet zo veel is, kan het aardig oplopen met meerdere opladers die de hele dag in het stopcontact zitten. Laad je smartphone, tablet of laptop ook niet langer op dan nodig, want de oplader blijft stroom verbruiken.

  • 5

    Zet de boiler uit als je niet thuis bent

    Elektrische boilers zijn vaak flinke sluipverbruikers. Daar kun je wat aan doen door je boiler uit te zetten als je een tijdje niet thuis bent. Ook een tijdschakelaar – die apparaten op een vaste tijd uitschakelt – is een optie. Ben je toe aan een nieuwe boiler? Dan kun je kiezen voor een zelflerend apparaat.