In beeld
Kijkje in de evolutie, beeld: Jan van IJken
Foto header: Mnemiopsis leidyi Ribkwal
Fotograaf en filmmaker Jan van IJken heeft een fascinatie voor natuur en microscopie. Met zijn korte film en fotoboek Planktonium geeft hij een kijkje in de geheimzinnige wereld van plankton. Deze onmisbare micro-organismen ogen buitenaards met hun bizarre vormen en structuren.
Cyclops Eenoogkreeftje met aanhangende diatomeeën
Plankton leeft voornamelijk zwevend in water. Deze micro-organismen worden wereldwijd bedreigd door klimaatverandering en de opwarming van oceanen, terwijl ze bijna de helft van alle zuurstof op aarde produceren. Daarnaast vormt plankton de basis van de voedselketen in zee en speelt het een belangrijke rol in de CO2-opslag.
Licmophora flabellata Koloniale diatomeeën
‘Wat ik zo fascinerend vind aan deze minuscule wezentjes, is dat ze vaak helemaal doorzichtig zijn. Bij deze watervlooien zie je de groene eitjes die zich in het diertje ontwikkelen. Je ziet darmpjes, kloppende hartjes. Ik vind elke keer weer andere soorten, de variatie is enorm. Daarom blijft het plankton zo interessant.’
Daphnia pulex Watervlo met embryo’s en klokdiertjes
‘Dit project is als een soort ruimtereis naar een onbekend universum, waarbij we allerlei volstrekt onbekende en bizarre wezens tegenkomen. Daarom heb ik gekozen voor een zwarte achtergrond bij de beelden, met natuurlijke kleuren.’
Chaoborus Larve van een pluimmug
‘Het plankton vind ik ook zo interessant omdat je als het ware een inkijkje in de evolutie krijgt. Sommige (vaak eencellige) organismen zijn miljoenen jaren op aarde en staan aan de basis van belangrijke evolutionaire ontwikkelingen. Cyanobacteria hebben bijgedragen aan de ‘uitvinding’ van zuurstof, en zijn nu nog in het water te vinden.’
Gloeotrichia Cyanobacterie
Benieuwd naar het werk van Jan van IJken? Kijk eens op janvanijken.com
Chydorus sphaericus Watervlooien met groen ei