‘Wat kernenergie betreft, ben ik agnostisch. Ik ben niet per se tegen. De uitdagingen binnen ons energievraagstuk zijn zo groot dat je geen opties radicaal kunt uitsluiten. Maar ik ben niet zonder meer voor. Ik zie niet hoe kernenergie een unieke bijdrage kan leveren die we niet kunnen missen. We zijn in Nederland de weg ingeslagen van energie opwekken uit wind en zon. Aan het eind van dit decennium zullen we daar heel ver mee zijn en dan moet de eerste paal voor een nieuwe kerncentrale nog de grond in. Want dat is een reële termijn waaraan je moet denken bij dit soort projecten.

Bij windmolens en zonneparken spelen natuurlijk ook allerlei vragen op het gebied van ruimtelijke ordening. Niemand wil ze in de achtertuin. Maar in de meest recente plannen gaat het om de opwekking van 70 gigawatt aan elektriciteit via windmolens in 2050. Als je dat met kerncentrales wil opwekken, moet je er zo’n dertig bouwen. Waar ga je die laten? Wind is voor Nederland een enorm potentieel. We liggen aan de Noordzee. Daar waait het flink en er is plek voor windmolens. Dat is ons geluk.’

‘Je kunt hier eigenlijk niet met een simpel ja of nee op antwoorden. Bij elke energiebron moet je aspecten wegen als veiligheid, betrouwbaarheid, betaalbaarheid, impact op ecosystemen en grondstoffen. Ik denk dat we voorlopig niet de luxe hebben om kernenergie uit te sluiten. Volgens diverse opiniepanels groeit het aantal voorstanders van kernenergie in Nederland. Het verzet komt met name uit de milieubeweging, maar met de klimaatcrisis waarin we nu zitten gaan mensen misschien toch andere afwegingen maken.

Welke oplossing we ook kiezen, het zal altijd iemand pijn doen. Gratis energie zonder neveneffecten bestaat nu eenmaal niet. Wat wel eeuwig zonde is, is dat we nu in Duitsland kerncentrales willen afbreken en in Nederland bouwen. Bij een kerncentrale heb je de meeste financiële en milieukosten bij het bouwen en afbreken, dus die heb je nu twee keer. Daarom zouden we kernenergie op Europees niveau moeten coördineren. Vanwege de veiligheidsaspecten en omdat energie- en klimaatvraagstukken zo groot zijn dat Europese samenwerking sowieso nodig is. Helaas komt die Europese aanpak nog niet goed van de grond.’

‘Kerncentrales die er al staan en veilig draaien, zoals in Frankrijk, zou ik voorlopig laten werken. Prioriteit is om eerst de kolen-, olie- en gascentrales te sluiten. In Duitsland zijn ze het andersom gaan doen, maar voor het klimaat was het beter geweest als ze eerst die vieze bruinkoolcentrales hadden gesloten. Maar ik ben niet voor de bouw van nieuwe kerncentrales in Nederland. Tegen de tijd dat die klaar zijn, zal energie uit wind en zon veel goedkoper zijn en kernenergie uit de markt drukken. In Groot-Brittannië subsidieert de overheid kernenergie, anders zijn marktpartijen nauwelijks geïnteresseerd.

Kernenergie past ook niet goed in een energiemix met zon en wind. Elektriciteitsopbrengsten uit zon en wind gaan op en neer. Als er een overschot is aan elektriciteit, kun je daarmee via elektrolyse uit water groene waterstof produceren. Dat sla je op en daar wek je elektriciteit uit op mocht er een tekort zijn. Een kerncentrale staat constant te “pruttelen” en elektriciteit te produceren en dat is moeilijk in een systeem te combineren met die energiebronnen met variabele opbrengsten. Bovendien vereist kernenergie uranium, een eindige grondstof die vaak gewonnen wordt in voormalige Sovjetlanden. Dan kunnen we ons beter richten op zon, wind en aardwarmte van eigen bodem of uit Noordwest-Europa.’

‘Een van de hete hangijzers bij kernenergie is: waar laten we het radioactieve afval? In Nederland is COVRA verantwoordelijk voor het beheer van radioactief afval. Dat komt niet alleen van de enige kerncentrale die Nederland heeft, maar ook van ziekenhuizen, onderzoeksinstellingen en de industrie. Het beleid is radioactief afval de eerste honderd jaar bovengronds op te slaan en te monitoren. Daarna wordt het opgeslagen in natuurlijke tunnels in een klei- en steenzoutformatie, ongeveer een halve kilometer onder de grond en ondoordringbaar voor het grondwater. We hebben het over kleine hoeveelheden, dus we hebben meer dan genoeg ruimte in de grond. Het duurt eeuwen of millennia voordat het helemaal weg is, maar het gaat wel weg. Vergelijk het met zware metalen en bepaalde toxische stoffen. Zulk afval blijft voor altijd giftig.

Over de wenselijkheid van kernenergie heb ik professioneel geen mening. Wij doen alleen het beheer van het afval en bemoeien ons bijvoorbeeld ook niet met het werk van een arts waarbij radioactief afval ontstaat. Maar ik kan wel zeggen dat de opslag van radioactief afval in Nederland zo goed, veilig en secuur geregeld is dat de afvalkwestie geen argument tegen kernenergie hoeft te zijn.’