Bewust op reis
Minder vliegen, minder afval. Als het gaat om duurzaam reizen is er een wereld te winnen. Vier mensen vertellen hoe zij groener zijn gaan denken én doen. Tekst: Ernest Marx, beeld: Sicco van Grieken
"Veel mensen denken te makkelijk over vliegen"
Susanne Slijkerman (48) vloog als manager bij Shell jarenlang de wereld over. Ze vraagt zich af of al die reizen wel nodig waren en stapt tegenwoordig veel minder snel het vliegtuig in.
Hoe vaak vloog je?
"Ik begon in 2002 bij Shell en anderhalve maand later zat ik voor een half jaar in Peking. Na zes weken ging ik voor een weekje op en neer om thuis mijn sociale contacten te onderhouden. Gedurende zeven jaar vloog ik gemiddeld eens per maand. Het is niet zo dat ik vliegschaamte kreeg, maar ik dacht wel vaak: “Kan de afspraak ook via Skype?” Mensen met wie je een goede werkrelatie hebt opgebouwd, hoef je niet altijd live te zien. Je kunt ook op afstand goed werkoverleg hebben en dingen voor elkaar krijgen. Dat bewustzijn is bij mij gegroeid. Ik vind dat veel mensen te makkelijk denken over vliegen. Ze zijn zich nauwelijks bewust van de milieu-impact."
Vlieg je helemaal niet meer?
"Niet voor mijn werk. Ik ben voor mezelf begonnen en bied mijn diensten aan bij het midden- en kleinbedrijf. Ik concentreer me op Nederland. Mijn uitgangspunt is: als het binnen de vijftien kilometer is en het stormt niet te hard, dan neem ik de fiets. Is nog gezond ook. Maar ik ga heus nog weleens met het vliegtuig op vakantie. Mijn man en ik hebben afgesproken dat we in principe maximaal een keer per jaar vliegen. Dat mag ook een verre reis zijn, hoewel ik me steeds vaker afvraag waarom we eigenlijk zo ver weg zouden gaan. Is het echt nodig of kunnen we onze lol ook dichter bij huis vinden? Vaak kan dat."
"Elke maand houden we een opruimactie op het strand."
Als initiatiefnemer van de actiegroep Texel Plastic Vrij zet Roland Bisschop (61) zich in voor een schoner eiland.
Waarom zijn jullie Texel Plastic Vrij begonnen?
"Al die beelden van zeedieren met plastic afval om hun nek en vogels met plastic doppen in hun maag… we konden het niet meer aanzien. Met onze stichting werken we allereerst aan meer bewustwording onder bewoners en bezoekers. Dat doen we met onze Masterclass Plastic, een spoedcursus waarin we met informatieborden op het eiland en op scholen het plasticprobleem op Texel uitleggen. Daarnaast staan we in stofjassen bij supermarkten om ons verhaal te doen en zijn we in gesprek om op alle Texelse basisscholen meer aandacht te besteden aan het plasticprobleem. Verder is Texel een Smart City in wording. In samenwerking met WWF en de gemeente Texel willen we verschillende soorten wegwerpplastic uitbannen."
Texel ontvangt jaarlijks een miljoen toeristen. Wat merken zij van Texel Plastic Vrij?
"Ze kunnen ons bij supermarkten tegenkomen, maar ook al op de veerboot. Op zo veel mogelijk plekken proberen we mensen te stimuleren om de strijd tegen plastic afval aan te gaan. Neem bijvoorbeeld een boodschappentas mee. En gebruik een navulbare waterfles; op meerdere plaatsen op Texel zijn vulpunten voor drinkflessen. Een groot probleem is dat het meeste plastic op Texel aanspoelt. Daarom organiseren we elke maand een opruimactie op het strand. Wij zorgen dat er materiaal is om het afval in te stoppen en dat het afgevoerd wordt. Alle toeristen en eilanders zijn van harte uitgenodigd om mee te doen."
"Ik loop weleens werkopdrachten mis omdat ik niet wil vliegen"
Wanda Catsman (40) geeft wandeltrainingen. Op haar blog op wandawandelt.nl schrijft ze geregeld over haar voorliefde voor reizen per trein binnen Europa.
Hoe begon jouw liefde voor treinreizen?
"Ik reis voor mijn werk veel naar Europese wandelbestemmingen. Dat deed ik voorheen, zonder na te denken, altijd met het vliegtuig. Ik besefte niet hoe groot de milieu-impact van vliegen is. Twee jaar geleden ging ik voor het eerst met de trein naar Zwitserland. Dat beviel zo goed dat ik niet anders meer wil. Ik vind treinreizen zo veel relaxter dan vliegen. Op zo"n vliegveld moet je je bagage inchecken, langs
de beveiliging, eindeloos wachten en uiteindelijk maar hopen dat je koffers zijn meegekomen. Best stressvol. De trein is ontspannener. Natuurlijk, het kost wel meer tijd. Maar als je overdag reist kun je fijn naar het landschap kijken, een beetje kletsen, een boekje lezen en wat werken."
Waar ben je zoal met de trein geweest?
"Naar Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland ben ik met de trein geweest en Spanje, Zweden en Noorwegen staan op het programma. Ik reis
veel voor mijn werk en word ook regelmatig door reisorganisaties uitgenodigd. Voorheen boekten zij gewoon een vliegticket voor me. Nu merk ik dat ik sommige opdrachten misloop omdat ik niet meer wil vliegen. Dan zeggen ze: "Sorry, we gaan geen treinticket voor je betalen." Dat is namelijk duurder. Op sommige routes scheelt het inderdaad veel. Naar Spanje betaal je zo het dubbele. Maar voor
mij is het een bewuste keuze. Ik ben geen enorme milieufreak, maar op dit vlak wil ik graag uitdragen hoe reizen binnen Europa ook op een duurzame manier heel prettig kan zijn."
"Stedentrips naar Parijs gaan we alleen per trein aanbieden"
Melvin Mak (32) is sustainability manager bij reisorganisatie TUI. Hij is verantwoordelijk voor zowel de verduurzaming van de toeristische bedrijfsketen als van de eigen bedrijfsactiviteiten.
Hoe draagt TUI bij aan de duurzame ontwikkeling van vakantiebestemmingen?
"Onze grootste positieve bijdrage ligt in de sociaal-economische sfeer. Hoe meer we de lokale gemeenschap betrekken bij en laten meeprofiteren van toerisme, hoe groter het draagvlak wordt om de bestemming met elkaar te beschermen. Die samenwerking is essentieel om een transitie naar een duurzamere wereld mogelijk te maken. Daarom geven we onze klanten tips mee. Zoals: respecteer de lokale culturen en gebruiken en probeer deze te leren kennen. Maar ook: ga efficiënt om met water en energie. Zo helpen we onze klanten om op een positieve manier impact te maken."
Op welk resultaat ben je het meest trots?
"Vanaf komend najaar bieden we de stedentrips naar Parijs niet meer met het vliegtuig aan, maar enkel nog per trein. Jaarlijks vertrekken er 500.000 vluchten vanaf Schiphol, waarvan zo'n 89.000 bestemmingen binnen een straal van 750 kilometer liggen. Hoe kunnen we zorgen dat we op korte afstanden niet meer gaan vliegen? Voor ons was Parijs een logische eerste stap, waarbij we de Thalys als volwaardig alternatief zien. Ook ben ik trots op onze enorme reductie in plasticverbruik. In 2018 elimineerden we 140 miljoen stuks wegwerpplastic uit onze bedrijfsketen. Voor 2020 is ons doel om dat aantal te laten groeien tot 250 miljoen. We liggen ruim voor op schema!"
4 tips voor een duurzame vakantie
-
1
Blijf in Nederland
Volgens de cijfers van 2019 gaat 85 procent van de Nederlanders op vakantie en daarvan gaat bijna 75 procent naar het buitenland (waarvan weer de helft het vliegtuig pakt). Als we nou ook na de coronacrisis vaker in eigen land vakantie zouden vieren? Dat scheelt CO2-uitstoot en we gunnen de Nederlandse horeca wat extra omzet.
-
2
Met de trein
Steeds meer Nederlanders reizen naar het buitenland met de trein. NS International zag de voorgaande drie zomers hun reizigersaantallen jaar op jaar toenemen. Er komen ook steeds meer bestemmingen en snellere reistijden bij. Sinds enkele maanden is het bijvoorbeeld ook mogelijk om non-stop van Amsterdam naar Londen te treinen.
-
3
Support lokale ondernemers
In Nederland, maar ook in het buitenland zijn er genoeg mogelijkheden om duurzaamheid na te streven. Door gebruik te maken van het aanbod van ondernemers ter plaatse. En bijvoorbeeld door lokale specialiteiten te proberen. Op die manier kun je jouw vakantiebestemming écht leren kennen en geef je bovendien de lokale economie een impuls.
-
4
Wees wijs met water & energie
Afhankelijk van waar je naartoe reist, kan het zijn dat op de plaats van bestemming schoon water en energie een stuk schaarser zijn dan je gewend bent. Maakt daarom vooral zo efficiënt mogelijk gebruik van verwarming, de douche en handdoeken.