WWF-Brazil / Adriano Gambarini

Woudwachters

Natuurbeschermers in het Atlantisch Regenwoud. Tekst: Stéphanie van den Merkhof

Het Atlantisch Regenwoud kraakt. Door oprukkende steden en plantages zijn nog maar enkele splinters van dit Zuid-Amerikaanse oerbos over. Gelukkig zijn er mensen die vechten voor de toekomst van het belangrijke woud. In het noordoosten van Brazilië spreken we vijf bevlogen natuurbeschermers. De foto’s zijn van WWF-ambassadeur Humberto Tan.

‘Ik wil de Alagoas miersluiper redden’

Arthur Andrade: Vogelexpert en -onderzoeker. Brengt soms weken in het regenwoud door

‘Hier in het noordoosten van Brazilië is nog maar zo’n drie procent van het oorspronkelijke Atlantisch Regenwoud over. De overgebleven stukken zijn erg
versnipperd. In deze stukjes leven veel vogelsoorten die met uitsterven bedreigd worden. Zo ook mijn favoriete dier, de Alagoas miersluiper. Deze vogel komt alleen in de deelstaat Alagoas voor en er zijn naar schatting nog maar dertig exemplaren. Het is zó belangrijk dat mensen inzien hoe onmisbaar hij is voor het ecosysteem. Als wij ons niet inzetten voor het behoud van deze soort, dan verdwijnt hij waarschijnlijk. Mijn doel is om dat te voorkomen. Ik wil deze vogel redden.’

 

‘Wij zijn de politie van het woud’

Marco Freitas: Slangenexpert en ranger in het Atlantisch Regenwoud

‘Veel collega’s willen tijdens grote operaties ’s nachts niet werken, omdat dat gevaarlijk is. Maar zou jij een politieagent op drugspatrouille aanraden om bepaalde wijken met een hoog risico over te slaan? Het maakt niet uit of het gevaarlijk is of buiten kantooruren. Als wij er niet zijn om het bos te beschermen, dan zijn de jagers er te vinden. Dit gebied is ruim 6.000 hectare groot, maar het is erg versnipperd en daardoor lastig te controleren. We zijn daarom begonnen met controles in de omgeving. In drie jaar tijd namen we zestienhonderd vogels, honderd geweren en driehonderd vallen in beslag. Dit bos heeft een unieke biodiversiteit en moet goed beschermd worden. Hier leeft bijvoorbeeld de Murici lanspuntslang, een zeldzame slangensoort. Hij komt slechts voor in een stuk bos ter grootte van tien vierkante kilometer. Waar zeg ik niet, want dierensmokkelaars zijn zeer geïnteresseerd in deze soort. Gelukkig hebben ze veel moeite om zijn leefgebied te vinden.’

 

‘Bossen zouden weer gemeengoed moeten worden’

Hermínio Vilela: ornitholoog en bosliefhebber. Doet masteronderzoek naar de Alagoas miersluiper

‘Bossen zijn tegenwoordig relatief zeldzaam, dat zou niet zo moeten zijn. Ze moeten weer gemeengoed worden. Iedereen zou de kans moeten hebben om te voelen wat het bos met je doet, maar dat gebeurt niet. We wonen in steden en horen verhalen over bossen, maar ze zijn geen deel meer van ons leven. En dat terwijl bossen juist heel goed zijn voor je gezondheid. Ik voel me goed in het bos en ik breng soms drie weken per maand in het woud door voor het onderzoek naar vogelsoorten. Specifiek naar de Alagoas miersluiper. We doen een inventarisatie met geluidsopnames. Zo proberen we vast te stellen welke leefgebieden deze vogels kiezen en waarop ze deze selecteren. Tot nu toe hebben we zeventien individuen geteld.’

 

'We ontdekken regelmatig nieuwe soorten'

Bárbara Cavalcante: groeide op in het Atlantisch Regenwoud en werkt nu in Serra do Urubu

‘Ik ben geboren in het Atlantisch Regenwoud en het is zowel mijn persoonlijke als mijn professionele doel om dit gebied te beschermen. Als we het Atlantisch Regenwoud verliezen, verliezen we een schat aan biodiversiteit. Die is niet alleen onmisbaar voor Brazilië, maar voor de hele planeet. Ook verliezen we een deel van onze natuurlijke geschiedenis. En we hebben al zo veel bos verloren. Zelfs dit kleine stuk in Serra do Urubu weet me steeds weer te verrassen. Het bos is zó rijk, er is zo veel dat we nog niet weten. We ontdekken regelmatig nieuwe soorten. Er is hier altijd iets nieuws te vinden, want het bos stopt gelukkig nooit.’

 

‘Hier komen achttien met uitsterven bedreigde vogels voor’

Pedro Develey is directeur van SAVE Brasil (de Braziliaanse Vogelbescherming)

‘Ik ga al sinds mijn veertiende op pad met mijn verrekijker en vogelgids. De eerste vogel die ik herkende was de roodkopmanakin. Ik vond het geweldig! Dit gebied en deze vogels zijn een deel van mijn leven en de reden dat ik bioloog en vogelbeschermer ben geworden. Het vogelleven in Murici-Urubu is even uniek als bedreigd. Hier komen achttien met uitsterven bedreigde soorten voor. Als je aan bossen in Brazilië denkt, denk je vaak als eerst aan de Amazone. Dat is het grootste bos ter wereld en erg indrukwekkend qua biodiversiteit, maar het Atlantisch Regenwoud heeft meer soorten die nergens anders voorkomen én het verkeert in grotere problemen. In de Amazone moeten we het bos behouden, hier moeten we het herstellen. Het Atlantisch Regenwoud was ooit dertig keer zo groot als Nederland, nu nog slechts vijf keer. Het is onze plicht om te beschermen wat er nog over is en zo veel mogelijk te herstellen.’