Groene bril: schoon geweten
Tekst: Marjolein Bezemer
Wat is het probleem?
Ons gootsteenkastje staat vol schadelijke schoonmaakproducten. De meeste luchtverfrissers, wc-reinigers en wasverzachters tasten de lucht en het water aan met chemische oplosmiddelen, drijfgassen, fosfaten en microplastics. Chloor, spiritus en wasbenzine zijn bovendien niet goed voor je gezondheid.
Veel schoonmaakmiddelen bevatten ingrediënten uit aardolie, een niet-duurzame grondstof die veel CO2-uitstoot veroorzaakt. De plastic verpakkingen vormen ook een probleem. En een groot deel van de producten bestaat uit water, waardoor het vervoer ervan onnodig belastend is. Zelfs als je ecologische middelen gebruikt, kan het zijn dat je bijdraagt aan milieuvervuiling.
Hoe erg is het?
Stoffen als fosfaat en chloor brengen ernstige schade toe aan het waterleven. Fosfaten stimuleren de groei van algen, waardoor het zuurstofgehalte en de biodiversiteit in het water afnemen. Chloor en ammoniak verdampen bij kamertemperatuur en tasten de luchtkwaliteit aan.
Goed voor je eigen gezondheid is het ook niet. Uit onderzoek blijkt dat werken met chemische schoonmaakmiddelen een verminderde longfunctie kan opleveren. Sommige middelen bevatten bovendien microplastics. Deze minuscule plasticdeeltjes komen in oceanen terecht. Daar vormen ze een bedreiging voor ecosystemen en uiteindelijk voor de gezondheid van dier en mens.
Wat doen we eraan?
In de supermarkt kun je voor elk klusje een apart schoonmaakmiddel vinden. Maar kalkaanslag en vuil kun je prima te lijf gaan met azijn of soda. Eigenlijk heb je voor een schoon huis – en een schoon geweten – maar zes producten nodig die je overal voor kan gebruiken: natuurazijn, (baking) soda, groene zeep, ossengalzeep, citroen en zout. Al deze middelen zijn milieuvriendelijk, overal verkrijgbaar en heel betaalbaar.
Gelukkig is niet alles wat in de schappen ligt een ramp voor het waterleven. Bedrijven als Seepje, Marcel’s Green Soap, Ecover, Naiked, Ecopods, Zo, Ocean Saver en Sophie Green maken producten die (bijna) volledig biologisch afbreekbaar zijn. Het is nog steeds geen goed idee om een teiltje van dit sop in de tuin te gooien, maar voor gebruik in huis zijn deze producten een prima alternatief.
Los van wat we zelf kunnen doen, werkt de Europese Commissie aan een Chemicals Strategy voor een gifvrije leefomgeving in 2030. Door middel van strengere wetgeving wil de EU onder andere de meest schadelijke chemicaliën uit consumentenproducten weren.
Schoon schoonmaken
5 tips voor thuis
-
1
Koop ecologische producten
Wees wel kritisch, want ecologisch is geen beschermd keurmerk en niet alle ecologische schoonmaakmiddelen zijn goed voor het milieu. Op keurmerkenwijzer.nl vind je betrouwbare keurmerken voor schoonmaakmiddelen, zoals EU Ecolabel, Nordic Swan Ecolabel en Nature Care Product.
-
2
Zorg dat je de ingrediënten begrijpt
Zoek uit wat de termen op de verpakking betekenen. Zijn ze gebaseerd op aardolie? Bevatten ze plastics zoals acrylaten? Of staat er een grote driehoek met een uitroepteken op? Kies dan een ander product.
-
3
Kies verpakkingen met zo weinig mogelijk plastic
Sommige middelen worden verkocht in sterk geconcentreerde vorm, bijvoorbeeld wastabletten en allesreinigers. Die kun je thuis oplossen in water en bewaren in een glazen of metalen fles. Met navulpakketten kun je keer op keer dezelfde fles gebruiken.
-
4
Gebruik koud water
Een heel simpele manier om milieuvriendelijk schoon te maken, is koud water gebruiken. Het opwarmen van water kost veel energie en is daardoor belastend voor het milieu.
-
5
Weg met microvezeldoekjes
Vervang microvezeldoekjes en schuursponsjes door katoenen doekjes en een spons van plantaardige materialen. Als je kunststof poetsdoekjes in de wasmachine gooit, dan komen er elke wasbeurt vele miljoenen plastic microvezels vrij. Veel van deze microplastics belanden uiteindelijk in zee. Katoenen doekjes zijn biologisch afbreekbaar.
